Wie is Wie?
2. INFOPUNT HULST – MEVR M. DE BRUIJN
Mevrouw de Bruijn verteld over de werkzaamheden Infopunt Hulst, rol van het bezoekersmanagement en museum Hulst en de behoefte die er speelde voor een fietstocht als deze in onze regio
Mevrouw de Bruijn, zet zich samen met haar team van t infopunt Hulst en diverse onmisbare vrijwilligers elk jaar in op diverse evenementen in de gemeente Hulst. Sinds 2 jaar zit het infopunt samen met Museum Hulst in het prachtige gerenoveerde s‘ Landshuis aan de Steenstraat 37. Ga hier zeker eens een kijkje nemen. Voor al je vragen over onze mooie gemeente Hulst of een duik in onze indrukwekkende geschiedenis.
www.inulst.nl
www.museumhulst.nl
3. TORENBESCHIETING – DHR H. REULING
De heer Reuling vertelt dit persoonlijke verhaal, als kleinzoon van een van de slachtoffers omgekomen bij de torenbeschieting op 13 September 1944. Geboren in 1951 in het pand langenieuwstraat 34 en zomerstraat 1 tegenover de plaquette als eerste en enige slachtoffer. Een bijzondere gebeurtenis in de (oorlogs-)geschiedenis van de Hulster binnenstad en een van de bekendste.
Dhr Reuling, inmiddels woonachtig op Koewacht verteld hoe de mensen vroeger echt verzamelden voor hun huis. Stoelen en bankjes worden buiten gezet en zo besprak men de gebeurtenissen van de dag. TV was er vaak nog niet, internet bestond nog niet. Tijdens een van deze momenten werden de slachtoffers dus helaas verrast door een misser van jewelste. OP 13 September 1944 werd bij het inschieten door de Poolse soldaten niet de toren werd geraakt maar helaas kwam een granaat precies in de hoek terecht waar de Hulstere mannen buiten zaten. Hierbij kwamen de volgende 6 mannen om het leven.
I. Danckaert, I. van Driel, A. Kramers, P. Picavet, H. Reuling en H. Truyens
Ondanks de ongetwijfeld zware tijden gedurende de oorlog moeten deze momenten toch ook voor af en toe een lach hebben gezorgd. Zoals een andere beroemde plaats in de Hulster binnenstad, de Leugenhoek. Deze plek zorgt nog altijd voor een verzameling van markante figuren die van alles en iedereen bespreken. U vind deze hoek precies diagonaal aan de overzijde en andere kant van de kerk waar u nu staat.
Meer over de slachtoffers van de torenbeschieting beluisterd u straks bij stop 6.
4. PLAQUETTE EERSTE WERELDOORLOG STADHUIS HULST – DHR W. DE BROUWER
De heer de Brouwer is al jarenlang gids in West Vlaanderen, waarbij hij mensen meeneemt langs bijzondere plaatsen en onderdompelt in de rijke geschiedenis van deze streek. Ook Hulst heeft een (weliswaar kleine) rol gehad tijdens de Eerste Wereldoorlog, welke dat is hoort u van de heer de Brouwer.
Dhr de Brouwer, of zoals hijzelf ongetwijfeld liever hoort, Willy, is een man vol passie. Passie voor Schotland, Whisky, Highlandgames maar toch ook vooral voor het vertellen van mooie verhalen uit de Eerste Wereldoorlog. Ik denk niet dat ik iemand ken die meer weet over Flanders Fields dan Willy. Hij geeft de volgende generatie via zijn zoon Toby en kleinzoon Nathan dan ook diezelfde boodschap en passie mee, het niet mogen vergeten van diegene die zoveel opofferden in tijden van oorlog.
Hier bij de plaquette aan ons stadhuis vertelt Willy hoe de enorme vluchtelingenstroom op gang kwam tijdens het begin van de Eerste Wereldoorlog. Het is haast onmogelijk voor te stellen hoe de grote markt in Hulst er toen moet hebben uit gezien, met al die mensen. Een stroom aan vluchtelingen en hoe een stad of land hiermee om moet gaan is dan wellicht in dit verhaal wel meer dan 100 jaar geleden maar uiteraard anno 2024 ook nog heel actueel
5 STRUIKELSTEEN – DHR E. PICAVET
Dhr E. Picavet verteld hier wat de betekenis is van zo’n struikelsteen en wie het gezicht was achter deze steen aan de Houtmarkt 8. Elk van deze stenen, inmiddels meer dan 60.000 over de hele wereld verspreid en ongeveer 3000 in Nederland. Deze steen die nu voor u ligt is de enige in Hulst. Het bijzondere verhaal over Emile Eckstein en tal van andere struikelstenen vind u hier;
https://map.stolpersteine.app/nl/hulst/locaties/houtmarkt-8
De heer Picavet vertelt u waarom in verschillende steden zo’n struikelsteen ineens op de stoep tevoorschijn komt en deelt met u een bijzonder verhaal over de rol zijn familie in de Tweede Wereldoorlog in t land van Hulst
Dhr Picavet was de beste vriend van Dhr Stoorvogel zijn zoon Leendert. Leendert was een jeugdheld van mijzelf en vele anderen die helaas veel te vroeg om het leven kwam. Dhr Picavet is de steun en toeverlaat van Dhr Stoorvogel senior. Toen ik er kwam voor het geluidsfragment was het verhaal van dhr Stoorvogel simpelweg niet in te korten. Een fantastisch verhaal maar iets te lang voor een stop tijdens de fietstocht. Ik heb ervoor gekozen om dhr Stoorvogel en zijn familie een speciaal stuk op de website te geven. Ik ben beide erg dankbaar voor hun deelname, dhr Picavet voor het inspreken van het stukje over de struikelsteen en dhr Stoorvogel voor zijn bijzondere familie verhaal.
6. GRAVEN TORENBESCHIETING EN ZUSJES COLSEN
Mevrouw Thuy zet zich al jaren in voor de herinnering aan gevallen soldaten en de erkenning van veteranen, hier op de begraafplaats vertelt ze u over de slachtoffers van de torenbeschieting in navolging van dhr Reuling en tevens het bijzondere maar tragische verhaal van de ‘zusjes van Colsen’.
Bijzonder aan de graven van de torenbeschieting is dat er nog een slachtoffer was die hier niet te zien is. Eentje was namelijk protestants en mocht niet bij de anderen. Dhr Brand van het graf uiterst links, was werkzaam in de keuken van t Bonte Hert toen hier een granaat insloeg. Ook het verhaal bij het graf met witte kruis links is bijzonder en tragisch. Mevrouw Thuy vertelt hier het verhaal achter al de verschillende graven. U stond daarnet bij de plaquette van de torenbeschieting en nu staat u bij de graven van de daadwerkelijke slachtoffers. Best bijzonder zo kort na elkaar en nog vers in herinnering. De torenbeschieting zal door velen worden gezien als een van de bekendste momenten voor Hulst tijdens de Tweede Wereldoorlog.
(Fragment zusjes Colsen vind u onderaan!)
Een stukje over mevrouw Thuy, Ilse:
Haar belangstelling gaat uit naar het Funeraire erfgoed in de Gemeente Hulst, Historische begraafplaats Zoutestraat en WW2 met name de Poolse bevrijders en het Schotse Camerionians (Scottish Rifles) regiment. Ook oorlogsslachtoffers uit de Gemeente Hulst hebben haar speciale aandacht, zoals ook de 3 oorlogsgraven die ze heeft geadopteerd in Kloosterzande (later tijdens deze fietstocht komt u hier voorbij en hoort u het verhaal achter deze graven). Deze graven verdienen onze respect en aandacht. Alsmede ook de veteranen woonachtig in de Gemeente Hulst, die een warme plek in haar hart hebben en waarvoor ze strijd om ook deze mensen de waardering te laten krijgen die ze verdienen.
Een van haar grote passies is de Eerste Poolse Pansterdivisie olv Generaal Maczek. Blijven herdenken wat deze Poolse soldaten hebben betekend voor de bevrijding van Europa is een grote drijfveer. Daarbij beperkt Ilse zich niet alleen tot onderzoek maar deelt ze ook graag haar kennis en passie met anderen.
Mevrouw Thuy is van onmisbare waarde geweest voor deze fietstocht, haar inzet en input maar ook het verzamelen van verhalen (vaak voor anderen) en informatie waren super belangrijk. Bovendien delen we een passie, het herdenken van oorlogsslachtoffers en het eren van veteranen.
7. HET GRAF VAN JOHN MC TAGGART
De heer John mc Taggart vertelt over zijn vader, ook John mc Taggart, deze was een geallieerde soldaat, die via Duinkerken, Normandie en de slag om de Schelde, uiteindelijk Hulstenaar zou worden. Kleinzoon Denny vult aan.
Dit was erg bijzonder om samen te doen, als vader en zoon, over vader en opa.
Mocht u zijn opgevallen dat de grafsteen wat beschadigd lijkt, dat is correct. We hebben als familie ooit het bericht gekregen van de Gemeente dat de graven geruimd zouden worden, toen heeft ome Peter toch wel een klein beetje in paniek, de foto en plaquette weg gehaald. Het bleek uiteindelijk een soort van loos alarm en we hebben de foto terug geplaatst. Neef Graeme mc Taggart heeft toen een nieuw plaatje laten maken.
8. REYNAERT COLLEGE HULST
Als schooldirecteur maar toch ook vooral als iemand opgegroeid in Ieper, zijn oorlogsverhalen en bijzondere plekken mevrouw Deburchgraeve niet vreemd. Vandaag neemt ze jullie mee naar het verhaal achter het gebouw waar nu onze middelbare school het Reynaertcollege zich in bevindt, voor veel oud Hulstenaren in de volksmond nog altijd “t Paterklooster” genoemd.
Mevrouw Deburchgraeve vertelt over de bijzondere rol van dit indrukwekkende gebouw tijdens de Tweede Wereldoorlog. Inmiddels is het dus de locatie van onze middelbare school. Over een paar jaar ziet de omgeving er weer helemaal anders uit, als ook de nieuwbouw klaar zal zijn.
Regio Ieper, waar mevrouw Deburchgraeve dus opgroeide is een zeer bijzondere plek. Hier werd namelijk zwaar gevochten tijdens de Eerste Wereldoorlog en je komt er vele musea en oorlogsgraven tegen. Deze regio en in het bijzonder het Hooge Crater Museum en de begraafplaats daar recht tegenover, is voor veel mensen die meewerkten aan deze fietstocht heel speciaal. We gaan er een aantal keer per jaar heen en op 11 November tijdens de Dodenherdenking leggen we er een bloemstuk op de begraafplaats.
https://www.hoogecrater.com/
Kijkje nemen op de website van onze school? Dat kan ook www.reynaert.nl
On a personal note
Mevrouw Debuchgraeve is niet enkel mijn directeur op school (en natuurlijk ook van alle collega’s en kinderen) maar ook een bijzonder warm persoon. Met haar West-Vlaamse tongval en prachtige stem vertelde ze u over het Reynaertcollege en de rol van het gebouw in oorlogstijd. Hetzelfde gebouw waar ze nu haar kantoor heeft. Zoals eerder beschreven hebben we iets gemeen met de omgeving van Ieper. Mevrouw Deburchgraeve is er immers geboren. Wij gaan er met veel vrienden vaak heen om te duiken in de indrukwekkende geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog. Ik wilde je bedanken voor je bijdrage aan deze fietstocht en voor steeds een luisterend oor op school. Niet alleen voor mij maar voor eenieder. Ik weet hoe druk bezet je bent en hoe vol je agenda staat, dat je even tijd maakte voor je hulp vind ik erg bijzonder. Veel dank hiervoor
9. IRAK, AFGHANISTAN EN BOSNIË VETERAAN – MEVROUW DRUMONT
Niet alle veteranen zijn meer dan 90 jaar oude mannetjes, in een rolstoel, met een baret en een borst vol medailles, ook in onze gemeente Hulst hebben we veteranen. Soms jonge mensen die toch al een oorlogsgebied van dichtbij zagen. Mevrouw Drumont neemt je mee naar een van haar bijzondere ervaringen ‘op uitzending’ met het Nederlandse leger. Evelien zag het oorlogsgebied van dichtbij, toch heeft veel mooie herinneringen aan haar tijd in Irak, Afghanistan en Bosnië. Lang had ze zelf niet door dat dit toch best bijzonder is en dat wanneer het over een ‘veteraan’ ging, zij daar ook bij hoorde. Na goede gesprekken met mensen die ook veteraan zijn is het besef uiteindelijk toch gekomen. Ze kijkt terug op een onvergetelijke ervaring vol herinneringen en indrukken. Sommige van haar beste vriendinnen van vandaag de dag, zijn vrouwen die ze kent van haar tijd in het Nederlandse leger.
Evelien,
Hulst is je dankbaar voor je inzet en namens de fietstocht Oorlog in Hulst voor je bijzondere bijdrage
10. DHR KAREL STEIJAERT
Dhr Steijaert verteld het verhaal over zijn naamgenoot die omkwam op deze exacte plek, toen hij tijdens het ploegen een vliegende bom hoorde komen maar te laat dekking zocht in de sloot. Dhr Steijaert was een van de allereerste die enthousiast reageerde om mee te doen aan deze fietstocht. Het verhaal is dan ook erg bijzonder. Tot aan de bevrijding werd in Graauw geen enkel schot afgevuurd maar toch was er gevaar. Dat kwam vooral van boven in de vorm van vliegende bommen en granaten. Onder andere de stad Antwerpen werd zwaar onder vuur genomen en soms misten deze granaten wel eens hun doel en kwamen ze in onze regio terecht. Dat zorgde natuurlijk voor enge en gevaarlijke situaties. Zo ook voor Karel Steijaert op 3 maart 1945. Op de plek waar u nu staat viel een V1 bom naar beneden en Karel was te laat met wegduiken in een sloot. Hij overleed ter plaatse. Zijn graf kunt u straks zien bij de volgende stop. Als u straks geluisterd heeft naar het fragment bij de oorlogsgraven op Graauw en u draait terug om de begraafplaats te verlaten, vind u Karel zijn graf aan uw linkerzijde. Het is even zoeken want de tekst is slecht leesbaar.
11. DHR KAREL BUIJSROGGE
Het graf van de oom van dhr Buijsrogge, ligt voor u, uiterst rechts. Hij werd in de Tweede Wereldoorlog te werk gesteld in een fabriek te Duitsland en aldaar gebombardeerd. Luistert u hier naar dit erg mooie en persoonlijke verhaal.
De kijkers van Omroep Hulst hebben hier in augustus 2024 alvast een klein voorproefje van gehad. De foto’s en het verhaal van Karel waren kort te zien toen ik daar te gast was tijdens de uitzending Aan Tafel bij, in dit geval Martijn Broekaart.
Zijn neef Nold, die het stukje heeft ingesproken, heeft bijzondere herinneringen aan zijn ome Karel. In het bijzonder aan de foto die altijd in de keuken te zien was. Ook Dhr Buijsrogge was net zoals Dhr Steijaert bij het vorige fragment, een van de allereerste die wilde meehelpen aan deze tocht. Beide wisten precies hoe ze konden bijdragen en ik ben hun dan ook zeer dankbaar.
U staat nu voor Paviljoen ’t Schor. Net over het bruggetje naar de ingang aan uw rechterzijde vind u een plaquette. Het indrukwekkende verhaal van wat zich hier voor de kust heeft afgespeeld hoort u van Mevrouw Buijsrogge. Als eigenaresse van dit mooie restaurant verteld ze u over de tragedie die hier gebeurde, het neerstorten van een Canadese bommenwerper op 20 februari 1944. In het bijzonder de piloot van deze bommenwerper dhr Elmer Stanley Winn. Geboren in Canada, gestorven in Paal en begraven in Antwerpen. Naast dhr Winn overleefden nog 6 inzittenden de vliegtuigcrash niet. Ook zij werden begraven in Antwerpen.
Een gedicht geschreven door Chris Winn in 1988;
THE UNKNOWN AND FORGOTTEN
THE UNKNOWN AND FORGOTTEN
LIE FOREVER IN PEACE
IN THEIR UNKNOWN GRAVES
SINCE THE FIGHTING HAS CEASED
RELATIONS HAVE FORGOTTEN
ALL THE MISERY AND PAIN
THEIR FORFATHERS FACED
IN A BLOODSHED DOMAIN
WE ARE NOW HAPPY
AND LIVING IN PEACE
OH LET US BE THANKFUL
THAT THE FIGHTING HAS CEASED
On a personal note
Terwijl de meeste van ons zomervakantie hadden, was het natuurlijk bij paviljoen t Schor hoogseizoen. Toch heeft mevrouw Buijsrogge, Christien de tijd genomen om haar bijdrage te leveren. Immers naast haar ingang hangt de plaquette waar het fragment over ging. Christien en haar man Danny zijn eigenaar van het paviljoen op deze schitterende locatie. Paal stond altijd al bekend om zijn leuke en goede restaurants en daar hebben zij met t Schor een enorme boost aan gegeven. Paal telt maar 80 inwoners maar in de zomer zijn er dat vaak veel en veel meer. Omdat ik, heus ook vanuit mijn eigen achtergrond als ex-ondernemer in de horeca, zeer goed besef hoe hectisch zulke zomermaanden kunnen zijn, vind ik het des te bijzonder dat Christien tijd heeft gevonden haar bijdrage te leveren aan de tocht. Christien, volgens mijn neefje en nichtje die er met veel plezier werken, super goede bazin, je bent een topper en dank voor je hulp aan de tocht.
13. LUCHTAFWEERGESCHUT BAALHOEK
Ik neem u graag mee naar deze voor mijn familie bijzondere plek, waar mijn opa John en zijn team op een Bofors 40mm luchtafweergeschut zat en hier iets heel indrukwekkend meemaakte wat altijd in herinnering zal blijven. Tijdens het geluidsfragment vertel ik u wat zich hier afspeelde en hoe anders Baalhoek er moet hebben uitgezien. Als u de trap bent opgelopen en eventueel op het bankje heeft plaatsgenomen en zo over de Schelde heen kijkt, kunt u zich voorstellen dat in tijden van Oorlog de lucht boven u een stuk minder stil moet zijn geweest. Duitse vliegtuigen, maar ook Britse en Canadese vliegtuigen wisselden elkaar af. Gevechten vonden plaats in de lucht maar ook vanaf de grond. Veel had te maken met de strategische ligging van de stad maar meer nog, de haven van Antwerpen. De aanvoer van grondstoffen, eten en drinken, (oorlogs-) materiaal maar ook soldaten is natuurlijk mega belangrijk in oorlogstijd. Het verhaal van het neerhalen van een Duits vliegtuig door t team waar mijn opa deel van uitmaakte vertel ik u tijdens het geluidsfragment. Bijzonder om te weten dat ook hij dit mooie uitzicht moeten hebben gehad, hier op de dijk bij Baalhoek maar wel in een iets minder rustigere omgeving.
https://bevrijdingsmuseumzeeland.nl/
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Bofors_40L60
14. MONUMENT WATERSNOODRAMP
Als samensteller van het boek “Boven water” vertelt Sjaak van Loo over deze, voor Nederland en Zeeland in het bijzonder, zwarte periode in 1953. Hij vertelt u over de oorlog tegen een ander soort vijand, het water.
1 Februari 1953, een zwarte dag voor Zeeland. In de nacht van zaterdag 31 januari op zondag 1 februari 1953, het KNMI voorspelde al een noord-noordwesterstorm met windkracht qq tot 12 Beaufort en ‘gevaarlijk hoog water’. Nou dat is uitgekomen. Bijna 2000 mensen verliezen deze dag hun leven en 72.000 mensen worden geevacueerd. O.a. bij Oude en Nieuwe Tonge op Goeree-Overflakkee, waren de menselijke verliezen en schade enorm maar ook Schouwen-Duiveland en Zuid-Beveland werden ernstig getroffen. Dichtbij; Graauw, in het buurtschap Duivenhoek verdronken 8 mensen. Sjaak van Loo vertelt u over de oorlog tegen een ander soort vijand, het water.
Als samensteller van het boek ‘boven water’ vertelt van Loo u via een geluidsfragment wat het precies betekende voor onze regio. Sjaak van Loo is ook vrijwilliger van het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk en is webmaster van een website met herinneringen aan slachtoffers van de watersnoodramp in 1953. Neemt u zeker eens een kijkje; www.deramp.nl
On a personal note
Notabene bij het opnemen van het geluidsfragment bij onze burgemeester, hoorde ik voor het eerst over Sjaak van Loo. Na het opnemen vroeg ik of ze iemand wist voor de stop bij het Watersnoodmonument. Onze burgemeester riep: “ik weet de perfecte kandidaat” en zo geschiedde. Het bleek een voltreffer. Minder dan een paar uur na de eerste kennismaking, had ik alle benodigde informatie al in huis. Niet zo heel gek dat Sjaak van Loo, Sjaak het zo snel kon verzamelen want het zit in zijn DNA. Hij is zo betrokken bij dit onderwerp en dat is echt niet overdreven.
Speciaal voor u nam hij nog een fragment op over het drama van Duivenhoek, hier te beluisteren; (Komt later deze week online!)
Dankzij Sjaak is er een plek om de slachtoffers van de Watersnoodramp in Duivenhoek te herdenken
Artikel; https://watersnoodmuseum.nl/duivenhoek-krijgt-eigen-gedenkteken-voor-slachtoffers-53/
Beste Sjaak, we hebben elkaar nog nooit face to face ontmoet, hopelijk komt dat nog eens. Ik ben je bijzonder dankbaar voor je deelname aan deze tocht en alles wat je doet om de herinneringen levend te houden voor de slachtoffers van deze voor Nederland en Zeeland in het bijzonder verschrikkelijke ramp
15. HAVENTJE WALSOORDEN
Toen de oorlog nog maar net begonnen was, maakten de Duitsers al meer dan 500.000 krijgsgevangenen. Hier tussen zaten mensen afkomstig uit allerlei culturen, met verschillende huidskleuren en bijzondere kleding, soms wisten de mensen uit onze regio niet wat ze zagen. Ze hadden dit immers nog nooit in het echt en zo van dichtbij gezien. Het is nauwelijks voor te stellen maar alleen al via de tram van de Zeeuws Vlaamse Tramweg Maatschappij werden meer dan 100.000 mensen naar dit haventje van Walsoorden vervoerd. Vele anderen kwamen te voet, de allereerste zelfs met de fiets.
Menno Vink verteld u dit hoe dit bijzondere tafereel er moet hebben uitgezien en hoe dat praktisch verliep. Menno Vink is een collega van het Reynaert college en tijdens gesprekken in aanloop naar deze fietstocht vertelde hij dus bijvoorbeeld over zijn Schotse oma
In de jaren 30 vluchtte zijn opa uit Duitsland om de dreigende sfeer en ging op de vaart. Tijdens de oorlog was hij boordschutter op een koopvaardijschip en ontmoette tijdens verlof oma Isabel Ross in Glasgow. Stiekem trouwden ze in Gretna Greene (oma was nog maar 17 en lid van de Anglicaanse kerk, opa hervormd, dus toestemming zat er niet in) en na de oorlog verhuisde ze naar Rotterdam.
Je zou dus kunnen zeggen dat Menno Vink er niet zou zijn geweest en zeker niet in Nederland als de oorlog er niet was geweest. De 2de wereldoorlog heeft veel families uit elkaar getrokken en ellende veroorzaakt. Daarom is dit project zo waardevol en geeft Menno aan dankbaar te zijn dat hij mag mee werken. Het brengt mensen weer samen en houdt de verzamelde verhalen van mensen en plaatsen levend.
On a personal note
Tijdens een van onze gesprekken op school (wij zijn collega’s) kwam Menno erachter dat de Mc Taggart familie en de Ross clan in het verleden aan elkaar gelieerd waren. Wie weet zijn we dus zelfs ver ver weg familie! Menno, zo’n start van een schooljaar is altijd hartstikke druk dus ben je erg dankbaar dat je toch tijd hebt gevonden om te helpen bij deze bijzondere fietstocht. We zullen maar afsluiten met de slogan van de Ross clan “Spem Successus Alit” wat in het Engels betekent Victory Nourishes Hope (overwinning of succes voedt hoop)
16. DHR A. DUERINCK
Mevr Callens duikt in haar vrije tijd vaak de oorlogsgeschiedenis in, bezoekt verschillende musea en begraafplaatsen. Ze is een van die mensen die ik eerder op de route beschreef bij de stop aan het Reynaert college. Zo gingen we samen vorig jaar naar de begraafplaats op Hooge Crater in Ieper om tijdens de Dodenherdenking een bloemstuk te leggen.
Hier op Kloosterzande aan het monument vertelt ze over haar oom, wiens naam prijkt op een van de naamplaatjes bij dit monument (rechts) Het is een bijzonder en uiteraard erg persoonlijk verhaal en dat maakt het dan ook zo mooi. Haar oom Arthur over wie haar geluidsfragment gaat, is geboren op 5 oktober 1923 en gestorven op 25 april 1944, Arnold is dus maar 21 jaar oud geworden.
Wat mij persoonlijk bij het organiseren van de fietstocht echt geraakt heeft is het zelf geschreven briefje wat Arthur schreef eind 1943. Hier te zien met het in het rood geschreven briefje. Zijn immer positieve houding (die hij vooral wilde uitstralen richting het thuisfront denken we, zodat ze zich geen zorgen zouden maken) en kracht zijn een absolute inspiratie.
On a personal note
Mevrouw Callens-Duerinck is een fantastische vrouw. Hier kan ik het eigenlijk al bij laten. Dat doe ik niet. Er waren meer mensen beetje zenuwachtig om een bericht in te spreken voor deze fietstocht. Zo ook Marion. Ze wilde het zo graag goed doen en dat deed ze. Ook hier hoor je de emotie in de stem wat het fragment alleen maar mooier maakt. Ik werd uitgenodigd bij haar thuis en hier namen we samen met Willy het fragment op. Emotie hing in de lucht maar wat deed je het goed. Die zenuwen zijn menselijk en dat ben je, een pracht MENS. Ook ben jij een van die mensen die wel eens mee gaat naar Ieper, het raakt je enorm en wie niet. Ik ben er trots op vorig jaar op de begraafplaats Hooge Crater een bloemstuk te mogen leggen. Toen was ik zenuwachtig en hielp jouw aanwezigheid mij.
Dank voor het verhaal van Arthur, wij gaan hem dankzij jou nooit vergeten. Dank voor alles
17. OVERVAL DISTRIBUTIEKANTOOR KLOOSTERZANDE
Honderden boeken over de oorlog gelezen, nog meer film gekeken maar over de overval in Kloosterzande in de oorlog had ik nog nooit gehoord. Bizar eigenlijk want WAT een verhaal. Dhr Ad Franken schreef er een heel boek over. Volgens mij is het niet of nauwelijks meer te krijgen maar een absolute aanrader. Het boek heet Overval Distributiekantoor Kloosterzande 20 Maart 1944. Een foto is hier bij gesloten. Het is typisch zo’n boek dat eigenlijk verfilmd zou moeten worden. De spanning die deze dappere overvallers moeten hebben gevoeld in de aanloop naar hun actie, moet immens zijn geweest. Helaas waren uiteindelijk de offers erg groot.
On a personal note
Toen ik mensen vroeg of ze een typische Klooriaan wisten die ik kon vragen om dit geluidsfragment in te spreken, was het oordeel steeds unaniem, je moet Gino Bogaert vragen. Een bekend gezicht met carnaval en in Kloosterzande algemeen. Maar het is niet alleen ‘leut’ (een woord in zuid Nederland voor plezier). Zelf is hij 18 jaar werkzaam geweest als beroepsmilitair bij de Koninklijke lucht- en landmacht. Ook hij is elk jaar betrokken bij de dodenherdenking in zijn woonplaats Kloosterzande. Niet verwonderlijk dat Gino meteen enthousiast (en in zijn eigen woorden; vereerd) was toen hij gevraagd werd. Gino Bogaert, ook jij ontzettend bedankt voor je hulp en bijdrage aan deze fietstocht. Hopelijk proosten we samen binnenkort eens op het leven.
18. BEGRAAFPLAATS KLOOSTERZANDE
Op deze begraafplaats ziet u 3 oorlogsgraven. Mevrouw Thuy komt bij ons terug nadat ze eerder vertelde over de graven in Hulst (torenbeschieting en zusjes Colsen). Dit bijzondere oorlogsgraf kent dus 3 verhalen. Mevrouw Thuy deelt ze met u. Kloosterzande is veel genoemd in de oorlogsgeschiedenis, er is hier dan ook veel gebeurd. Dat Kloosterzande ook vaak genoemd wordt in de vele oorlogsboeken die ik heb gelezen, zegt wel genoeg.
Tijdens de fietstocht zijn dit de enige Britse slachtoffers die we herdenken, maar bijvoorbeeld op het indrukwekkende Britse ereveld te Bergen op Zoom liggen maar liefst 1300 soldaten begraven. Een aantal van hun sneuvelde in ons stukje van de wereld, zoals bijvoorbeeld tijdens de slag om de Schelde of tijdens hun route naar onze streek vanuit Belgie en Frankrijk. .
On a personal note;
Ik sprak al over Ilse haar bijdrage tijdens de graven van de Torenbeschieting bij stop 6 (beluister ook zeker het fragment over de zusjes Colsen). Genoeg bedanken voor haar hulp aan deze fietstocht kan ik nooit, maar ga het toch proberen.
Gisteren (dd 27-08-2024) gaf Ilse nog een rondleiding op de historische begraafplaats in Hulst. Dit deed ze op mijn verzoek voor mijn vader, moeder en een handjevol vrienden plus familie. Het zou een indrukwekkende avond worden voor alle aanwezigen. Natuurlijk, zou ik bijna zeggen, want waar Ilse komt zijn er standaard bijzondere verhalen en herinneringen. Weinig mensen die ik ken, weten zoveel over de oorlogsgeschiedenis uit onze streek als Ilse. Het gaat haar nauw aan het hart en ze geeft alles wat ze heeft om deze verhalen in leven te houden.
Ilse, ontzettende topper die je bent, niet enkel als organisator van de fietstocht, maar ook als vriend EN namens alle mensen die door jou niet vergeten worden, dank.
Het volgende gedicht, geschreven door een onbekende soldaat, is voor jou
A Gunner’s Day
The mess hall is warm in the cold of night,
You sit down to eat, talk between bites.
You talk of the fighters, theirs and ours, too,
And of the boys that didn’t get through.
Of ships going down exploding in air,
The bullets that missed your head by a hair.
Your ship full of holes, guess Joe is in bed,
He has a flak fragment lodged in his head
19. KUITAART BIJZONDER VERHAAL WO1
U staat nu in Kuitaart. U heeft een mooi uitzicht op de molen en de kleine vogel (het meertje). De molen is gebouwd in 1865 en draagt de naam Vogelzicht.
In 1845 al schreef iemand over Kuitaart;
Kuittaard, Kuitaard of Kuithaard, gehucht in Staats-Vlaanderen, in Hulster-Ambacht, in de gemeente Hontenisse, op den weg van Hulst naar het veer van Welsoorde.
Men telt in dit gehucht 36 huizen, bewoond door 44 huisgezinnen, uitmakende eene bevolking van ongeveer 190 zielen, die in den landbouw hun bestaan vinden. Er zijn hier twee meestoven en eene cichoreibranderij.
Bron: Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, deel 6, A.J. van der Aa, 1845
De heer de Brouwer keert bij ons terug. U hoorde hem eerder aan het begin van onze route bij de plaquette over de eerste wereld oorlog aan het stadhuis. Nu vertelt hij het verhaal over een onbekende soldaat en zijn tocht. Het is een wat langer geluidsfragment dus gaat u vooral even zitten op het bankje.
On a personal note:
De heer de Brouwer, Willy is meer dan een vriend. Dit geldt overigens ook voor zoon Toby. Willy is zoals u eerder hoorde gids in Ieper, naar mijn bescheiden mening, de aller allerbeste. Hij haat complimenten maar gaat ze hier toch krijgen. Vooral omdat hij voor mij, precies belichaamt waar deze tocht voor staat. Verhalen vertellen (met passie) om de herinneringen levend te houden. Opdat wij niet zullen vergeten. We shall remember.
Willy, bedankt voor je bijdrage aan deze tocht, niet enkel via de 2 geluidsfragmenten maar ook voor alle andere input en feedback. Je bent een fantastische kerel, met een hart eigenlijk te groot voor dat stoere lichaam van je. Ik hoop dat je trots bent op het eindresultaat. Ik weet hoeveel het voor jou betekent.
Ne Obliviscaris, Sans Peur
20. ONDERWIJS
Mevrouw Cerpentier, juf Cindy, is een van de inspiratiebronnen voor deze tocht. Al jaren gaat ze met groep 8 van basisschool de Nobelhorst op pad, langs veel bijzondere plekken waar u vandaag ook bent geweest. De kinderen vinden dit altijd erg speciaal. Ik werd gevraagd om het verhaal van mijn opa in de klas aan het einde van de wandeltocht te presenteren. Dit moet het DNA van de tocht zijn. Iets niet vergeten begint bij de jeugd. Verhalen uit de oorlog lijken vaak ver weg en gelukkig erg lang geleden. Maar door ze te blijven vertellen, gaan de herinneringen niet verloren. Ook beseffen de kinderen, hopelijk net al u vandaag, dat ondanks dat er veel plaatsen zijn in de wereld waar veel meer oorlog is of is geweest, het niet zo is dat er in onze Gemeente helemaal niets is gebeurd.
On a personal note
Mevrouw Cerpentier en haar wandeltocht over de oorlog waren zeer zeker een inspiratie voor deze fietstocht, maar dat niet alleen. De manier van les geven door af en toe serieuze zaken af te wisselen met een lolletje, zijn nu ik zelf werkzaam ben in het onderwijs, ook een inspiratie. Dank voor alles juf Cindy.
21. TERHOLE 2DE WERELD OORLOG
Dhr van de Walle (en zijn vrouw) waren de eerste aan wie ik dacht toen ik wist dat we via Terhole zouden gaan fietsen. Terhole stond vanouds bekend onder de naam Brandershole. Dat kwam omdat er in zoutziederijen veen werd verbrand ten behoeve van de zoutnering. In de 13e en 14e eeuw was de ‘selnering’ economisch van groot belang. Het was in die tijd het belangrijkste handelsproduct dat vanuit Hulst werd verscheept.
De opkomst van het dorpje, dat tot in de 19e eeuw wordt beschreven als een gehucht, is vooral te danken aan de ligging in de buurt van de uithof van de abdij Van Baudeloo. Deze grote monnikenboerderij lag namelijk dichter bij Terhole dan bij Lamswaarde, terwijl het daar in geschriften vaak onder wordt gerangschikt.
Het in de 13e eeuw reeds bekende gehucht had zwaar te lijden onder de innundaties in de Tachtigjarige Oorlog. Nadat de dijken in 1615 waren gedicht groeide het uit tot een dorp, dat op het hoogtepunt circa 1000 inwoners telde.
Dhr van de Walle neemt u via zijn geluidsfragment mee naar een stukje oorlogsgeschiedenis over Terhole. De bijpassende foto’s vind u hierbij.
On a personal note
Dhr van de Walle, Lucien en zijn vrouw Sterra zijn twee van de warmste personen die ik ken. Lang nadenken wie ik zou vragen om Terhole te vertegenwoordigen moest ik dan ook niet. Gelukkig wilde hij meteen helpen. Veel dank voor je bijdrage!
22. VETERAAN A. DE KOCK
De heer de Kock is een van de veteranen in de gemeente Hulst. Hij was werkzaam voor de Nederlandse defensie in Bosnië als onderdeel van de United Nations. Dit heeft op hem uiteraard een enorme indruk gemaakt. Een aantal jaar geleden is hij terug geweest, om de plekken te bezoeken waar hij werkzaam is geweest. Hij sprak er met de lokale bevolking, over hoe het nu met ze gaat maar ook over de heftige beschietingen en gevechten waar ze mee te maken hebben gehad. Nog altijd zijn er veel huizen aangetast met kogelgaten of granaatinslagen. U kunt dit zien op de bijgesloten foto’s.
Dhr de Kock neemt u tijdens zijn geluidsfragment mee naar zijn tijd in Bosnië. U hoort zijn eigen verslag over datgene wat hij daar mee maakt en hoe het was om na veel jaren weer terug te keren.
on a personal note
Dhr de Kock, Angelo, was samen met zijn vrouw Sandra een graag geziene gast in de tijd dat ik nog mijn eigen cafe had in Hulst. ik vond het erg bijzonder te zien en horen dat er achter die altijd goedlachse vriendelijke kerel, toch ook een indrukwekkend oorlogsverhaal schuilt. Angelo bedankt voor je inzet bij defensie en dat je je verhaal wilde delen met ons.
23. SCOUTING
U staat nu voor het terrein van Scouting Hulst. De twee broers van de Kerkhove spreken het geluidsfragment samen in. Het zou zomaar kunnen dat volgende zomer (2025) dit gebouw er helemaal anders uit ziet. Er gaan hier namelijk intense verbouwingen plaatsvinden.
Ondanks dat het nu fungeert als scouting gebouw, zullen de oudere Hulstenaren zich deze plek nog herinneren als speeltuin de Nachtegaal. Er waren echte dieren, zelfs apen!Er was een draaimolen en mensen kwamen, geloof het of niet, soms vanuit Westdorpe met paard en wagen naar deze speeltuin. Ook was de grote glijbaan populair. Deze had als bijnaam ‘de lange rits’. Hier bleven wel eens kleren aan hangen of een schroeiplek op de billen.
Scouting t Jagertje bestaat al ruim 90 jaar en is sinds 1957 gevestigd op deze locatie.
Twee broers dus, Evert-Jan en Peter. De ene is historicus en de ander voorzitter van Scouting. Samen vertellen ze u de indrukwekkende geschiedenis van Scouting en deze plek in het bijzonder.
Lees meer over Scouting Hulst en de aanstaande bouw van het nieuwe clubhuis op: www.jagertjehulst.nl
On a personal note:
Vader Piet was ooit mijn voetbal coach maar ook met zijn zonen Evert-Jan en Peter heb ik altijd een goede klik gehad. Eerder genoemde combinatie tussen de twee broers vond ik dan ook schitterend en ben blij dat ze beide al snel instemde om mee te willen helpen. Ze hebben veel werk verricht om een leuk en kloppend verhaal te maken over de Scouting Hulst. Mijn dank is groot.
24. HERDENKINGSMONUMENT DE GEVALLEN KRIJGER
U luistert naar een fragment ingesproken door onze burgemeester Ilona Jense-van Haarst. U staat hier voor het monument ‘De gevallen krijger’ gemaakt door Guido Metsers.
Dit monument is opgericht ter nagedachtenis aan alle medeburgers die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen. Het monument is onthuld in 1969 door toenmalig burgemeester Peter Molthoff. Dhr Molthoff is 101 jaar oud (dd. augustus 2024).
Sinds 2022 is Ilona Jense-van Haarst burgemeester van de gemeente Hulst. Geboren in Delfzijl, en voor haar periode in Hulst werkzaam als wethouder van de gemeente Pijnacker-Nootdorp. Burgemeester Jense-van Haarst vertelt in haar geluidsfragment over de jaarlijkse herdenkingen op 4 mei in de gemeente Hulst; en over het vieren van de vrijheid, een dag later op 5 mei.
Elk jaar op 4 mei verzamelt hier een groot aantal mensen om te herdenken. Samen zijn we hier aan het monument om 20.00 uur twee minuten stil. Ik hoef u vast niet te vertellen dat dit altijd een indrukwekkend schouwspel is. Ik nodig u dan ook uit om eventueel volgend jaar op 4 mei aan te sluiten. Monument De Gevallen Krijger – Glacisweg – Hulst – 4 mei 2025 – verzamelen rond 19.45 uur. Zet het alvast in uw agenda.
On a personal note
Ik besef me zeer zeker hoe druk onze burgemeester is en hoe vol haar agenda. Maar burgemeester Jense-van Haarst maakte meteen een plekje vrij in haar agenda om te helpen met deze fietstocht. Veel dank hiervoor en ook voor de aandacht die de veteranen in de gemeente Hulst verdienen.
Ook wilde ik het gemeentebestuur van Hulst bedanken voor de bijdrage. Die dekte een groot deel van de vaste kosten voor het maken van deze fietstocht.
25. KELDERMANSPOORT / MUSEUM HULST
Museum Hulst was eerst gevestigd in het gebouw aan de overkant maar sinds juni 2022 hier gevestigd in ‘t Landshuis. Er werd flink gemoderniseerd en er staan schitterende stukken tentoongesteld. U krijgt een mooie indruk van de rijke geschiedenis van de stad Hulst. Het museum Hulst ‘s Landshuis toont de geschiedenis van Hulst, van prehistorie tot nu, dus de opstand (of 80jarige Oorlog) komt zeker aan bod maar ook de andere oorlogen hebben een plekje in het museum.
Op de bovenste verdieping ziet u twee vitrines staan, eentje over de Eerste wereld oorlog en die ernaast over de Tweede. Ook is hier een indrukwekkend filmpje te bekijken.
Binnenkort (najaar 2024) is er een expositie te zien van schitterende tekeningen uit de Tweede Wereldoorlog, te zien in de ruimte naast de receptie. Voeg dit zeker toe aan uw fietsroute. Deze expositie is gratis te bezoeken. Om de rest van t museum te bezoeken koopt u een kaartje voor €5, kinderen van 6 tot en met 17 jaar €2. (Kinderen jonger dan dit mogen gratis naar binnen)
Meer informatie is te vinden op:
Www.museumhulst.nl
Mevrouw Stam is stad- en streekgids en conservator van het museum, ook geeft ze hier rondleidingen. Ze spreekt voor u de geschiedenis in voor wat betreft de Keldermanspoort waar u nu voor staat. Of heet hij toch anders?
On a personal note
Mevrouw Stam is voor mij een van DE gezichten van het museum Hulst. Ik moest niet lang nadenken wie ik zou vragen. Samen met tal van andere vrijwilligers zijn ze samen verantwoordelijk voor het reilen en n zeilen in een werkelijk fantastisch museum waar de stad Hulst, terecht erg trots op kan zijn. Mevrouw Stam, Hanneke, veel dank voor uw bijdrage en werk in ons museum.
